W gabinetach fizjoterapeutycznych coraz częściej spotykamy się z zastosowaniem igłoterapii w ofercie zabiegowej. Czym jest suche igłowanie, kiedy można je zastosować i przede wszystkim czy należy się tego bać?

Trochę o historii

Jedni boją się igieł, zaś inni wbijają je w ciało, żeby się uleczyć. Najstarsze wzmianki o używaniu igieł służących do uzdrawiania pochodzą nawet sprzed kilku tysięcy lat. Dziś ta technika, choć głównie kojarzy się z medycyną alternatywną znana jest niemal na całym świecie. Do tej pory nie udało się ustalić gdzie i jak dokładnie narodziła się akupunktura, ale w swoich początkach sięga refleksoterapii i akupresury, czyli uzdrawiania poprzez uciskanie konkretnych miejsc w ciele, bez przerywania ciągłości skóry, stosowanej na terenach dalekowschodnich. Pierwotnie za ojców sztuki akupunktury uznaje się Chińczyków. Myśląc o tradycyjnej akupunkturze, trudno oderwać się od wschodnich nurtów filozoficznych.

W miarę upływu czasu i rozwoju medycyny tradycyjna akupunktura zaczęła znajdować zastosowanie w świecie medycyny konwencjonalnej, opartej na faktach i badaniach naukowych. Akupunktura została zaakceptowana jako zabieg medyczny przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Początkowo zabiegi tzw. suchego igłowania skupiały się głównie na koncepcji leczenia bólu o podłożu mięśniowo-powięziowym, a dokładniej na tak zwanych punktach spustowych, które można określić jako skupisko hiperaktywnych, nadmiernie pobudzonych włókien mięśniowych. 

Skutki aktywnych punktów spustowych

Zmiany mięśniowo-powięziowe w postaci hiperaktywnych włókien mięśniowych mogą przyczyniać się do powstawania m.in. następujących objawów:

  • bóle głowy, migreny
  • bóle stawów
  • zespoły przeciążeniowe np. łokieć tenisisty, golfisty, kolano biegacza, skoczka, bark zamrożony, ostroga piętowa
  • zespoły bólowe np. wszelkiego rodzaju rwy: barkowa, kulszowa
  • drętwienia rąk, dłoni, palców
  • przewlekłe stany zapalne zatok
  • zawroty głowy, szumy uszne

Na czym polega medyczna akupunktura?

Suche igłowanie polega na nakłuwaniu odpowiednich miejsc w ciele sterylną, jednorazową igłą po uprzednim przygotowaniu skóry poprzez wyczyszczenie i odkażanie. 

Po uprzednio przeprowadzonym wywiadzie i przede wszystkim wykluczeniu przeciwwskazań oraz badaniu pacjenta terapeuta może się zdecydować na zastosowania medycznej akupunktury jako jednej z metod celowanych dla wyleczenia problemu z jakim pacjent pojawił się w gabinecie.

Czy suche igłowanie stosuje się tylko na zmiany mięśniowo – powięziowe?

Rzeczywiście w praktyce gabinetowej medyczna akupunktura najczęściej stosowana jest w leczeniu zmian mięśniowo – powięziowych, wówczas terapeuta nakłuwa igłą odpowiedni punkt i wykonuje nią odpowiednie manewry, aby zniwelować napięcie. Zachodzi wtedy szereg zmian biochemicznych, które powodują odruchowe reakcje relaksacji tkanki. 

W miarę rozwoju metody suchego igłowania znalazła ona zastosowanie również w innych schorzeniach czy dolegliwościach pacjentów, i tak stosuje się ją w następujących przypadkach: 

  • zaburzenia neurologiczne np. neuralgie, porażenia nerwów obwodowych, neuropatie obwodowe
  • reumatoidalne zapalenie stawów
  • dyskopatia
  • stany po urazach narządu ruchu: zerwania więzadeł, ścięgien, uszkodzenie torebki stawowej, łąkotki 
  • zaburzenia pracy lub schorzenia narządów wewnętrznych
  • mobilizacja blizn pooperacyjnych, pourazowych

Przeciwwskazania do suchego igłowania

Jak każda metoda suche igłowanie nie może zostać zastosowane w konkretnych przypadkach:

  • infekcje
  • ostre stany zapalne
  • zmiany skórne, rany otwarte w miejscu zabiegu
  • zaawansowana miażdżyca
  • zaawansowane zmiany naczyniowe typu tętniaki
  • padaczka
  • nowotwory
  • zaburzenia czucia
  • ciąża (bez zgody lekarza prowadzącego)
  • obrzęki w miejscu zabiegu
  • igłofobia

Czy igłoterapia boli?

Pacjenci z uwagi na ból wielokrotnie obawiają się zabiegu suchego igłowania. Czy słusznie? Wszystko zależne jest od schorzenia i problemu z jakim pacjent zgłasza się na wizytę. Znaczenie ma również to, czy jest to pierwszy zabieg czy kolejny w serii. Przed zabiegiem pacjent zostaje poinstruowany na czym polegać będzie terapia i jakie objawy mogą się pojawić. Terapeuta wyjaśnia wszystkie za i przeciw zastosowania metody oraz ewentualne skutki uboczne czy też fizjologiczne reakcje pozabiegowe. 

Suche igłowanie powiązane jest z pracą na strukturach nadaktywnych, podrażnionych, uszkodzonych, więc będzie skutkować podrażnieniem tkliwych zakończeń nerwowych w miejscu aplikacji igły, co może prowadzić do powstawania reakcji bólowej, która w czasie zabiegu stopniowo ustępuje. 

Po terapii tkliwość może się utrzymywać przez kilka dni, zwykle 1-2 dni, co jest naturalną reakcją fizjologiczną i nie należy się jej obawiać. 

Metoda suchego igłowania wykazuje się niezwykłą skutecznością i niejednokrotnie pozwala na leczenie stanów, przy których inne metody terapeutyczne mogą być niewystarczające bądź mniej skuteczne, o wolniejszym działaniu leczniczym. Zdecydowanie warto przełamać swój lęk przed igłami i spróbować gdy fizjoterapeuta wskaże taką konieczność ????

Bibliografia:

  1. Nikodemska J., Medycyna chińska uznana przez WHO. Czy słusznie? [RAPORT], www.focus.pl [dostęp: 1.06.2022].
  2. Mačeret E. L. Akupunktura i inne metody refleksoterapii, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1990.
  3. Korkmaz MD, Medin Ceylan C. Effect of dry-needling and exercise treatment on myofascial trigger point: A single-blind randomized controlled trial. Complement Ther Clin Pract. 2022 May;47:101571. doi: 10.1016/j.ctcp.2022.101571. Epub 2022 Mar 5. PMID: 35272249.
  4. Huang YT, Lin SY, Neoh CA, Wang KY, Jean YH, Shi HY. Dry needling for myofascial pain: prognostic factors. J Altern Complement Med. 2011 Aug;17(8):755-62. doi: 10.1089/acm.2010.0374. Epub 2011 Jul 11. PMID: 21745098.

 

Autorka tekstu: Anna Maśnica, fizjoterapeutka Fizjo Control

Absolwentka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku Fizjoterapia. 
Praca z pacjentami daje jej wiele satysfakcji. Bardzo cenny jest dla niej ciągły rozwój i podnoszenie kwalifikacji. Zajmuje się szerokopojętymi dolegliwościami bólowymi i przeciążeniami Prywatnie w wolnym czasie biega, zwiedza Polskę rowerem, a dla relaksu trenuje Animal Flow.