W gabinetach fizjoterapeutycznych coraz częściej spotykamy się z zastosowaniem igłoterapii w ofercie zabiegowej. Czym jest suche igłowanie, kiedy można je zastosować i przede wszystkim czy należy się tego bać?
Trochę o historii
Jedni boją się igieł, zaś inni wbijają je w ciało, żeby się uleczyć. Najstarsze wzmianki o używaniu igieł służących do uzdrawiania pochodzą nawet sprzed kilku tysięcy lat. Dziś ta technika, choć głównie kojarzy się z medycyną alternatywną znana jest niemal na całym świecie. Do tej pory nie udało się ustalić gdzie i jak dokładnie narodziła się akupunktura, ale w swoich początkach sięga refleksoterapii i akupresury, czyli uzdrawiania poprzez uciskanie konkretnych miejsc w ciele, bez przerywania ciągłości skóry, stosowanej na terenach dalekowschodnich. Pierwotnie za ojców sztuki akupunktury uznaje się Chińczyków. Myśląc o tradycyjnej akupunkturze, trudno oderwać się od wschodnich nurtów filozoficznych.
W miarę upływu czasu i rozwoju medycyny tradycyjna akupunktura zaczęła znajdować zastosowanie w świecie medycyny konwencjonalnej, opartej na faktach i badaniach naukowych. Akupunktura została zaakceptowana jako zabieg medyczny przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Początkowo zabiegi tzw. suchego igłowania skupiały się głównie na koncepcji leczenia bólu o podłożu mięśniowo-powięziowym, a dokładniej na tak zwanych punktach spustowych, które można określić jako skupisko hiperaktywnych, nadmiernie pobudzonych włókien mięśniowych.
Skutki aktywnych punktów spustowych
Zmiany mięśniowo-powięziowe w postaci hiperaktywnych włókien mięśniowych mogą przyczyniać się do powstawania m.in. następujących objawów:
- bóle głowy, migreny
- bóle stawów
- zespoły przeciążeniowe np. łokieć tenisisty, golfisty, kolano biegacza, skoczka, bark zamrożony, ostroga piętowa
- zespoły bólowe np. wszelkiego rodzaju rwy: barkowa, kulszowa
- drętwienia rąk, dłoni, palców
- przewlekłe stany zapalne zatok
- zawroty głowy, szumy uszne
Na czym polega medyczna akupunktura?
Suche igłowanie polega na nakłuwaniu odpowiednich miejsc w ciele sterylną, jednorazową igłą po uprzednim przygotowaniu skóry poprzez wyczyszczenie i odkażanie.
Po uprzednio przeprowadzonym wywiadzie i przede wszystkim wykluczeniu przeciwwskazań oraz badaniu pacjenta terapeuta może się zdecydować na zastosowania medycznej akupunktury jako jednej z metod celowanych dla wyleczenia problemu z jakim pacjent pojawił się w gabinecie.
Czy suche igłowanie stosuje się tylko na zmiany mięśniowo – powięziowe?
Rzeczywiście w praktyce gabinetowej medyczna akupunktura najczęściej stosowana jest w leczeniu zmian mięśniowo – powięziowych, wówczas terapeuta nakłuwa igłą odpowiedni punkt i wykonuje nią odpowiednie manewry, aby zniwelować napięcie. Zachodzi wtedy szereg zmian biochemicznych, które powodują odruchowe reakcje relaksacji tkanki.
W miarę rozwoju metody suchego igłowania znalazła ona zastosowanie również w innych schorzeniach czy dolegliwościach pacjentów, i tak stosuje się ją w następujących przypadkach:
- zaburzenia neurologiczne np. neuralgie, porażenia nerwów obwodowych, neuropatie obwodowe
- reumatoidalne zapalenie stawów
- dyskopatia
- stany po urazach narządu ruchu: zerwania więzadeł, ścięgien, uszkodzenie torebki stawowej, łąkotki
- zaburzenia pracy lub schorzenia narządów wewnętrznych
- mobilizacja blizn pooperacyjnych, pourazowych
Przeciwwskazania do suchego igłowania
Jak każda metoda suche igłowanie nie może zostać zastosowane w konkretnych przypadkach:
- infekcje
- ostre stany zapalne
- zmiany skórne, rany otwarte w miejscu zabiegu
- zaawansowana miażdżyca
- zaawansowane zmiany naczyniowe typu tętniaki
- padaczka
- nowotwory
- zaburzenia czucia
- ciąża (bez zgody lekarza prowadzącego)
- obrzęki w miejscu zabiegu
- igłofobia
Czy igłoterapia boli?
Pacjenci z uwagi na ból wielokrotnie obawiają się zabiegu suchego igłowania. Czy słusznie? Wszystko zależne jest od schorzenia i problemu z jakim pacjent zgłasza się na wizytę. Znaczenie ma również to, czy jest to pierwszy zabieg czy kolejny w serii. Przed zabiegiem pacjent zostaje poinstruowany na czym polegać będzie terapia i jakie objawy mogą się pojawić. Terapeuta wyjaśnia wszystkie za i przeciw zastosowania metody oraz ewentualne skutki uboczne czy też fizjologiczne reakcje pozabiegowe.
Suche igłowanie powiązane jest z pracą na strukturach nadaktywnych, podrażnionych, uszkodzonych, więc będzie skutkować podrażnieniem tkliwych zakończeń nerwowych w miejscu aplikacji igły, co może prowadzić do powstawania reakcji bólowej, która w czasie zabiegu stopniowo ustępuje.
Po terapii tkliwość może się utrzymywać przez kilka dni, zwykle 1-2 dni, co jest naturalną reakcją fizjologiczną i nie należy się jej obawiać.
Metoda suchego igłowania wykazuje się niezwykłą skutecznością i niejednokrotnie pozwala na leczenie stanów, przy których inne metody terapeutyczne mogą być niewystarczające bądź mniej skuteczne, o wolniejszym działaniu leczniczym. Zdecydowanie warto przełamać swój lęk przed igłami i spróbować gdy fizjoterapeuta wskaże taką konieczność ????
Autorka tekstu: Anna Maśnica, fizjoterapeutka Fizjo Control
Absolwentka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku Fizjoterapia. Fizjoterapeutka Fizjo Control – Kowale.
Praca z pacjentami daje jej wiele satysfakcji. Bardzo cenny jest dla niej ciągły rozwój i podnoszenie kwalifikacji. Zajmuje się szerokopojętymi dolegliwościami bólowymi i przeciążeniami. W swojej pracy wykorzystuje m.in. techniki masażu tkanek głębokich, manipulacji powięzi, elementy terapii manualnej, terapii wisceralnej, kinesiotejpingu oraz oceny i korekcji ruchu funkcjonalnego w celu zwalczania dysfunkcji układu ruchu, redukcji bólu, a także powrotu do sprawności psychoruchowej. Prywatnie w wolnym czasie biega, zwiedza Polskę rowerem, a dla relaksu trenuje Animal Flow.
Bibliografia:
- Nikodemska J., Medycyna chińska uznana przez WHO. Czy słusznie? [RAPORT], www.focus.pl [dostęp: 1.06.2022].
- Mačeret E. L. Akupunktura i inne metody refleksoterapii, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1990.
- Korkmaz MD, Medin Ceylan C. Effect of dry-needling and exercise treatment on myofascial trigger point: A single-blind randomized controlled trial. Complement Ther Clin Pract. 2022 May;47:101571. doi: 10.1016/j.ctcp.2022.101571. Epub 2022 Mar 5. PMID: 35272249.
- Huang YT, Lin SY, Neoh CA, Wang KY, Jean YH, Shi HY. Dry needling for myofascial pain: prognostic factors. J Altern Complement Med. 2011 Aug;17(8):755-62. doi: 10.1089/acm.2010.0374. Epub 2011 Jul 11. PMID: 21745098.