Blizna to dla większości tylko ślad na skórze, “pamiątka” po zabiegu chirurgicznym, wypadku czy oparzeniu. Jednak to co widzimy gołym okiem jest tylko wierzchołkiem góry lodowej – w wielu przypadkach blizna przypomina o sobie każdego dnia – zarówno wizualnie, jak i powodując ból, dyskomfort. Leczenie blizn – czy to jest możliwe? W jaki sposób fizjoterapia może pomóc? Czy blizna może się zmniejszyć lub stać się mniej widoczna?
Jak powstaje blizna?
Blizna jest wynikiem uszkodzenia skóry i konsekwencją późniejszego procesu regeneracji. Przy uszkodzeniu tkanki powstaje rana, która z upływem czasu zaczyna się samoistnie goić. W zależności od wielkości uszkodzenia, nasza skóra może zagoić się, nie pozostawiając śladu lub jeśli mamy do czynienia z poważnym przerwaniem ciągłości tkanki, powstanie pamiątka w postaci blizny.
U kogo powstają blizny?
Blizny najczęściej występują po zabiegach operacyjnych, podczas których dochodzi do bardzo głębokiego uszkodzenia tkanek, co uniemożliwia zagojenie się bez śladu. Największą uwagę powinniśmy zwrócić na wszelkie operacje w obrębie jamy brzusznej, czyli cesarskie cięcia, inne zabiegi ginekologiczne, wycięcie wyrostka lub ingerencje w obrębie układu pokarmowego. Ważne jest również to, że operacje laparoskopowe to także ingerencja chirurgiczna i pomimo, że na skórze mamy niewielki ślad po owym zabiegu, blizna wewnątrz i restrykcje, jakie będzie dawała, mogą być bardzo duże.
Oprócz zabiegów operacyjnych, blizny tworzą się również po urazach, w konsekwencji których nie mieliśmy jednak do czynienia z salą operacyjną, a jedynie z zakładanymi szwami lub nawet bez jakiejkolwiek ingerencji.
Blizna – co powoduje?
Powstanie blizny, oprócz wizualnego defektu, bardzo często związane jest z uczuciem ściągania tkanek dookoła (często napięta skóra), co może powodować zmiany postawy ciała, nadmierne napięcia okolicznych mięśni, bóle pleców, bóle głowy, bóle przy wykonywaniu różnych aktywności podczas, których wykorzystywane są dane partie mięśniowe. W zależności od umiejscowienia blizny może powodować też wiele innych problemów.
Jak samodzielnie zadbać o bliznę?
Domowych sposobów na pielęgnację blizn jest wiele. Na rynku istnieje wiele rozwiązań, jak np. maść na blizny czy plastry na blizny, które mają przyspieszyć ich regenerację oraz poprawić wygląd śladu. Jednak należy pamiętać o zachowaniu ostrożności, tak aby postępować zgodnie ze wskazówkami na ulotce czy tymi przekazanymi przez lekarza czy fizjoterapeutę.
Zbyt szybkie rozpoczęcie stosowania preparatów zmiękczających blizny może doprowadzić do niekorzystnych rezultatów takich jak na przykład – rozejście blizny.
Oprócz stosowania maści na blizny, po wygojeniu się rany, czyli fazy, w której odpada strupek (samodzielnie!) i zachowana jest całkowita ciągłość skóry (około 6. tygodni w zależności od wielkości uszkodzenia i rodzaju blizny), można, a wręcz należy, samodzielnie dotykać, masować okolice blizny. Masaż blizny – jak go poprawnie wykonać? Tu potrzebna jest dokładna instrukcja – skonsultuj się z fizjoterapeutą.
Praca fizjoterapeuty z blizną
Terapia blizny w głównym założeniu ma na celu poprawę ruchomości i elastyczności blizny w każdym kierunku. Opracowywanie blizny pozwala również zmniejszyć jej widoczność. Jednak najważniejszym celem jest zapobieganie powstania zrostów i bliznowców, które w dużym stopniu mogą powodować późniejsze problemy w obszarach naszego ciała, nawet znacznie oddalonych od blizny.
Przykład takiej sytuacji:
Kobieta z bólami kręgosłupa lędźwiowego, w badaniu – blizna po cesarskim cięciu. Nigdy nie opracowywana z restrykcjami – czyli czymś co boli, ciągnie, rwie w momencie dotykania, przesuwania.
Jest duże prawdopodobieństwo, że pozostałość po cesarskim cięciu w postaci blizny ma wpływ na stan kręgosłupa lędźwiowego. Mimo, że nie występuje bezpośrednio na kręgosłupie. Oczywiście czynników powodujących ból kręgosłupa może być wiele, natomiast warto opracować najpierw bliznę i sprawdzić, czy dolegliwości się zmniejszyły.
Nawet bardzo stara blizna, o której już dawno zapomniało, może powodować problemy bólowe.
Autorka tekstu: Joanna Przybysz, fizjoterapeutka Fizjo Control
Absolwentka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku Fizjoterapia. Zajmuje się szeroko pojętymi problemami bólowymi u pacjentów, szczególnie problemami mięśniowymi czy z związanych z kręgosłupem. Wolny czas spędza na trekkingu w górach.